CSR a ESG w komunikacji biznesu. Co warto wiedzieć?

CSR i ESG to skróty, które coraz częściej pojawiają się w języku biznesu. Choć brzmią podobnie i dotyczą odpowiedzialności firm, różnią się nie tylko podejściem, ale też zakresem i wpływem na sposób prowadzenia działalności.

W ostatnich latach odpowiedzialność społeczna przeszła drogę od pojedynczych, wizerunkowych gestów do realnych, mierzalnych działań wpisanych w strategie biznesowe. Rosnące oczekiwania społeczne, zmieniające się przepisy i presja ze strony partnerów biznesowych sprawiają, że firmy nie mogą już ograniczać się do deklaracji – liczy się konkretny wpływ, przejrzystość i konsekwencja.

W tym kontekście komunikacja zyskuje nowe znaczenie. Przestaje być jedynie narzędziem promocji, a staje się elementem odpowiedzialnego zarządzania relacjami z otoczeniem. Dobrze prowadzona – buduje zaufanie. Niewiarygodna – potrafi zniszczyć reputację szybciej niż kiedykolwiek wcześniej.

Dlatego warto wiedzieć, czym naprawdę są CSR i ESG, jak się od siebie różnią, jak skutecznie mówić o działaniach odpowiedzialnych – i jaką rolę w tym procesie może odegrać agencja PR.

CSR a ESG – czym są i jakie są między nimi różnice?

Chociaż CSR i ESG dotyczą odpowiedzialności firm wobec społeczeństwa i środowiska, różnią się podejściem, zakresem i stopniem formalizacji.

CSR (Corporate Social Responsibility) opiera się na dobrowolnym zaangażowaniu firm w działania o charakterze społecznym, edukacyjnym lub ekologicznym. Jego celem jest przede wszystkim wywieranie pozytywnego wpływu na otoczenie oraz budowanie reputacji odpowiedzialnej marki. CSR często przybiera formę pojedynczych projektów – jak wolontariat pracowniczy, wsparcie lokalnych inicjatyw czy ochrona środowiska.

ESG (Environmental, Social, Governance) to z kolei zestaw mierzalnych kryteriów oceny działalności przedsiębiorstwa – od zarządzania emisją CO₂, przez równość szans w zatrudnieniu, aż po etykę zarządzania. ESG stanowi bardziej formalne, zintegrowane z codziennym funkcjonowaniem firmy podejście, które jest coraz częściej wymagane przez inwestorów, instytucje finansowe i prawo. Działania przedsiębiorstw muszą cechować transparentność oraz przestrzeganie zasad etycznych. Efektywne zarządzanie zasobami naturalnymi jest kluczowym elementem strategii ESG, przyczyniając się do zrównoważonego rozwoju społecznego, gospodarczego i środowiskowego.

Kluczowe różnice:

• Dobrowolność vs. obowiązek – CSR to świadoma decyzja firmy. ESG – w przypadku dużych przedsiębiorstw – podlega obowiązkowi raportowania (np. na mocy unijnych regulacji od 2025 roku).
• Zakres działań – CSR koncentruje się głównie na działaniach zewnętrznych, ESG obejmuje cały łańcuch wartości – od strategii po operacje i relacje z interesariuszami, co podkreśla kluczowe znaczenie przepisów środowiskowych oraz działań proekologicznych podejmowanych przez firmy.
• Poziom integracji – CSR bywa realizowany jako osobny komponent PR lub HR, podczas gdy ESG coraz częściej stanowi fundament strategii biznesowej. Działania proekologiczne są integralną częścią ESG, co ma na celu minimalizację negatywnego wpływu działalności gospodarczej na ekosystemy oraz promowanie zrównoważonego zarządzania zasobami naturalnymi.
• Sposób oceny – CSR opiera się na narracji i efektach miękkich. ESG – na danych, wskaźnikach i raportach.

Działania CSR – co się kryje pod społecznej odpowiedzialności biznesu?

W praktyce działania CSR mają na celu poprawę jakości życia społeczności, wspieranie pozytywnych zmian i ograniczenie negatywnego wpływu firmy na otoczenie, co przynosi pozytywny wpływ na lokalne społeczności, pracowników oraz środowisko. Ich charakter może być bardzo różny – od jednorazowych akcji po długofalowe partnerstwa z organizacjami społecznymi. Działania podejmowane przez firmy w ramach strategii CSR obejmują różnorodne inicjatywy społeczne, proekologiczne oraz programy wsparcia, które budują długotrwałe relacje i zaangażowanie społeczne pracowników i klientów.

Do najczęstszych inicjatyw CSR należą:

• Wsparcie społeczne i charytatywne – np. finansowanie fundacji, programów pomocowych czy lokalnych wydarzeń.
• Edukacja i rozwój społeczności – organizowanie warsztatów, fundowanie stypendiów, wspieranie szkół czy lokalnych instytucji kultury.
• Ekologia – proekologiczne kampanie edukacyjne, akcje sadzenia drzew, inwestycje w zielone rozwiązania w biurze lub fabryce.
• Etyczne zatrudnienie – dbanie o uczciwe warunki pracy, równość szans i wsparcie rozwoju pracowników.

Choć działania CSR są często postrzegane jako „miękkie”, ich wpływ na reputację, zaangażowanie pracowników i lojalność klientów jest nie do przecenienia. Ważne, by nie były oderwane od tożsamości firmy – najlepiej sprawdzają się tam, gdzie wartości CSR łączą się z codzienną działalnością.

Działania ESG – konkretne praktyki i ich znaczenie w kontekście zrównoważonego rozwoju

W odróżnieniu od CSR, ESG wymaga od firm spojrzenia na swoje działania przez pryzmat danych, procesów i mierzalnych wskaźników, co ma faktyczny wpływ na ich sukces. Nie chodzi już tylko o to co robi firma, ale także jak to robi – i jakie skutki wywołuje.

Głównym celem praktyk ESG jest zminimalizowanie ryzyka oraz stworzenie bardziej sprawiedliwych warunków dla wszystkich interesariuszy.

W praktyce ESG obejmuje:

Environmental (środowisko)

• mierzenie i redukcję emisji CO₂,
• zarządzanie zużyciem wody i energii,
• strategie ograniczania odpadów i emisji,
• wybór zrównoważonych dostawców,
• zrównoważone zarządzanie surowcami,
• wdrażanie polityki środowiskowej.

Social (aspekty społeczne)

• polityki różnorodności i równości,
• bezpieczeństwo i dobrostan pracowników,
• relacje z lokalnymi społecznościami,
• przestrzeganie praw człowieka w łańcuchu dostaw.

Governance (ład korporacyjny)

• przejrzystość finansowa i etyczne zarządzanie,
• struktura nadzoru i systemy kontroli,
• przeciwdziałanie korupcji,
• odpowiedzialność zarządu i kadry kierowniczej.

Dzięki ESG firmy są w stanie identyfikować ryzyka, zarządzać nimi i jednocześnie tworzyć wartość długoterminową – zarówno finansową, jak i społeczną. Co więcej, działania ESG zwiększają atrakcyjność firmy w oczach inwestorów, kontrahentów, a coraz częściej – także kandydatów do pracy.

Raportowanie ESG

Raportowanie ESG to proces, w ramach którego firmy przedstawiają informacje o swoich działaniach w zakresie ochrony środowiska, społecznej odpowiedzialności i ładu korporacyjnego. Raporty ESG są kluczowym narzędziem dla inwestorów, klientów i społeczności lokalnej, które pozwala na ocenę działalności firmy i jej wpływu na środowisko i społeczeństwo.

Komunikacja CSR i ESG – jak robić to dobrze?

CSR i ESG przestały być dodatkiem do strategii komunikacyjnej – dziś są jej nieodłącznym elementem. Firmy, które chcą budować zaufanie i odpowiedzialną markę, muszą nauczyć się mówić o swoich działaniach z wyczuciem, rzetelnością i zrozumieniem dla zmieniającego się kontekstu społecznego. Ważnym narzędziem w tej komunikacji są raporty społeczne, które dokumentują działania związane z CSR, informując o polityce, celach i osiągnięciach firmy. Dobra komunikacja nie polega jednak na chwytliwych hasłach – zaczyna się znacznie wcześniej.

Zacznij od działań, nie od narracji

Największym błędem w komunikacji odpowiedzialności jest mówienie o niej, zanim faktycznie zostanie wdrożona w przedsiębiorstwie. Dlatego punktem wyjścia powinna być refleksja strategiczna: jaki realny wpływ ma firma na otoczenie? Jakie problemy może rozwiązywać – i które być może współtworzy?

Dopiero gdy organizacja zdefiniuje swoje priorytety i wdroży konkretne działania, przychodzi moment na ich komunikowanie. Pokazywanie efektów – nawet niewielkich – jest bardziej wartościowe niż opowiadanie o planach, które pozostają na papierze. Wprowadzenie odpowiedzialności społecznej biznesu w działalności gospodarczej nie tylko pomaga w budowie pozytywnego wizerunku, ale także wzmacnia relacje z lokalnymi społecznościami oraz wspiera przestrzeganie regulacji prawnych związanych z ochroną środowiska.

Komunikuj konkrety, a nie slogany

Zamiast mówić, że firma „działa w sposób zrównoważony”, lepiej wskazać, że:

• ograniczyła emisję CO₂ o 30% w ciągu dwóch lat,
• wprowadziła politykę równości płacowej,
• przeszła na produkcję z materiałów z recyklingu.

Raportowanie ESG, które dotyczy działalności firm w kontekście zrównoważonego rozwoju, jest kluczowe dla corporate sustainability i wprowadza nowe zasady dotyczące tego raportowania.

Liczby, dane, twarde fakty – to one budują wiarygodność. Ogólne określenia jak „eko”, „zielony” czy „bio” mogą brzmieć atrakcyjnie, ale to nic innego jak greenwashing i bez pokrycia w działaniach często budzą sceptycyzm. Dobrze prowadzona komunikacja powinna być konkretna, zrozumiała i poparta dowodami. W raportach społecznych zawarte są oświadczenia dotyczące polityki, celów oraz strategii ESG, co ma na celu informowanie interesariuszy oraz budowanie zaufania wobec działań firmy.

Dbaj o spójność – w komunikatach i w codzienności

Jeśli firma deklaruje troskę o środowisko, to nie wystarczy publikacja raportu ESG raz w roku. Odpowiedzialność powinna być widoczna w codziennych działaniach – także tych najmniejszych: w biurze, w relacjach z pracownikami, w obsłudze klienta. Brak spójności między słowami a praktyką to najszybsza droga do utraty zaufania. Ład organizacyjny, zgodnie z normą ISO 26000, jest kluczowym elementem odpowiedzialnego biznesu, obok praw człowieka, stosunków pracy i ochrony środowiska.

Dlatego kluczowe jest:

• wspólne wypracowanie standardów komunikacyjnych wewnątrz organizacji,
• zaangażowanie zespołów z różnych działów – od HR po dział zakupów,
• przemyślany wybór tematów i kanałów – nie wszystko musi trafić na social media, nie każda inicjatywa wymaga konferencji prasowej czy notek PR,
• wdrożenie systemów zarządzania, takich jak ISO, które wspierają jakość produktów, ochronę środowiska i etyczne standardy pracy.

Zrozum swoich odbiorców i mów ich językiem

Inwestorzy oczekują danych i wykresów. Pracownicy – autentycznego zaangażowania i przejrzystości. Klienci – prostych odpowiedzi: co firma robi i dlaczego warto jej zaufać. Organizacje pozarządowe odgrywają kluczową rolę w odbiorze danych z raportów ESG wpływając na strategię działań odpowiedzialnych społecznie przez przedsiębiorstwa.

Efektywna komunikacja ESG i CSR powinna uwzględniać potrzeby różnych grup interesariuszy. Czasem wystarczy prosta grafika, innym razem – pogłębiony raport czy wypowiedź eksperta. Najważniejsze, by nie tworzyć przekazów „dla wszystkich” i nie mówić językiem wewnętrznego slangu branżowego. Współpraca z lokalnymi organizacjami jest istotna w ramach działań ESG i CSR, wspierając lokalne społeczności i budując długotrwałe relacje.

Nie musisz być wszędzie – wybierz obszary, które są dla Ciebie ważne

Wielu firmom wydaje się, że muszą działać na wszystkich polach: klimatycznym, społecznym, korporacyjnym jednocześnie. Tymczasem największy sens ma skupienie się na tych aspektach, które są powiązane z działalnością firmy i tam, gdzie może ona realnie coś zmienić. Skupienie się na określonym temacie w ramach ESG i CSR pozwala na bardziej efektywne działania i lepsze wyniki.

W komunikacji warto podkreślać te właśnie obszary: wybrane świadomie, konsekwentnie rozwijane i mierzone. Nie chodzi o bycie „liderem wszystkiego”, ale o rzetelne podejście do wybranych tematów. Narzędzia CSR odgrywają kluczową rolę w realizacji tych działań, umożliwiając firmom maksymalizację korzyści społecznych i ekonomicznych.

Nie bój się pokazać procesu

Nie ma firmy idealnej. Każda organizacja jest na jakimś etapie – i właśnie o tym warto mówić. O tym, że coś zostało zrealizowane. Albo że firma się uczy, testuje, analizuje dane. Wdrażanie zasad z zakresu społecznej odpowiedzialności biznesu jest kluczowym elementem tego procesu, przynoszącym korzyści finansowe, efektywne zarządzanie zasobami oraz lojalność pracowników. Taki przekaz – uczciwy, pokazujący postęp krok po kroku – jest dużo silniejszy niż wizerunek firmy, która próbuje udawać, że wszystko ma już „ogarnięte”.

To także szansa, by pokazać ludzi za działaniami – zespoły, partnerów, pracowników, ekspertów. Edukacja ekologiczna pracowników odgrywa tu istotną rolę, minimalizując negatywny wpływ działalności gospodarczej na środowisko i promując zrównoważone praktyki. I zbudować relacje oparte na zaufaniu, a nie perfekcji.

Komunikacja to nie tylko opowieść – to także edukacja

Obszar ESG dynamicznie się rozwija, a wiele pojęć i standardów dopiero się kształtuje. Warto więc traktować komunikację jako narzędzie edukacyjne – nie tylko po to, by opowiedzieć o działaniach firmy, ale też by przybliżać kontekst, wyjaśniać, czym są np. emisje zakresu 3 (scope 3), standardy ESRS, cele SDGs czy polityki DEI. Dyrektywa CSRD (corporate sustainability reporting directive) zrewolucjonizowała zasady przygotowania raportów, które muszą teraz uwzględniać różnorodne wskaźniki związane z ochroną środowiska, odpowiedzialnością społeczną i ładem korporacyjnym.

Firmy, które potrafią mówić jasno o złożonych tematach, zyskują zaufanie – i pozycję eksperta. Komisja Europejska odgrywa kluczową rolę w kontekście społecznej odpowiedzialności przedsiębiorstw, publikując definicje, strategie oraz dokumenty, które zachęcają przedsiębiorstwa do odpowiedzialnego działania na rzecz zrównoważonego rozwoju.

Rola agencji PR w planowaniu i realizacji działań komunikacyjnych

Odpowiedzialna komunikacja to dziś nie tylko kwestia reputacji, ale także zarządzania ryzykiem, relacji z interesariuszami i pozycji konkurencyjnej. W tym kontekście agencje PR odgrywają istotną rolę – nie jako dostawcy gotowych haseł i materiałów prasowych, ale jako partnerzy strategiczni. Agencje PR wspierają przedsiębiorstwo w wdrażaniu praktyk społecznej odpowiedzialności oraz zapewnieniu polityk należytej staranności w ich działalności.

Średnie przedsiębiorstwa często napotykają na wyzwania związane z komunikacją CSR i ESG, wynikające z ograniczonych zasobów i skomplikowanych wymogów raportowych.

Na czym polega wartość dodana agencji w obszarze CSR, ESG i raportowanie ESG?

• Porządkowanie i priorytetyzacja przekazów – agencja pomaga zdefiniować, które działania warto komunikować, w jakiej kolejności i do jakich grup odbiorców. Dzięki temu unikamy przeładowania informacjami lub komunikacyjnego chaosu. Dodatkowo, skuteczna komunikacja w ramach społecznej odpowiedzialności może przynieść korzyści ekonomiczne, takie jak poprawa stabilności finansowej i zwiększenie lojalności pracowników.
• Budowanie spójnej narracji – działania CSR i ESG bywają rozproszone pomiędzy różne działy firmy. Rolą agencji jest zebranie ich w całość i stworzenie spójnej narracji, która oddaje charakter organizacji i jej cele. Ważnym elementem jest również zaangażowanie społeczne, które pozwala na zdobycie poparcia lokalnych społeczności i budowanie zaufania klientów.
• Dostosowanie języka i formatu do odbiorcy – agencja wie, jak mówić o złożonych tematach w sposób zrozumiały i angażujący. Potrafi przetłumaczyć wskaźniki ESG na język korzyści, który przemawia do mediów, klientów czy pracowników.
• Dobór kanałów i narzędzi komunikacyjnych – nie każde działanie wymaga notki prasowej, ale nie każde też nadaje się wyłącznie na Instagrama. Agencja pomaga dobrać odpowiednie narzędzia – od mediów społecznościowych, przez raporty, aż po komunikację kryzysową.
• Reagowanie na wyzwania i zmiany w otoczeniu – świat ESG zmienia się dynamicznie. Agencja może wspierać firmę w interpretacji nowych regulacji, trendów czy oczekiwań społecznych – i odpowiednio modyfikować strategię komunikacji.
• Budowanie relacji z interesariuszami – od dziennikarzy, przez NGO, po inwestorów – komunikacja ESG i CSR to nie tylko storytelling, ale też relacje. Agencja wspiera firmę w ich rozwijaniu w sposób profesjonalny i długofalowy.

Agencja PR to nie tylko „głos” firmy, ale także jej doradca, tłumacz i partner w złożonym procesie odpowiedzialnej komunikacji. W świecie, w którym coraz więcej mówi się o wpływie biznesu, warto mieć u boku zespół, który pomoże nie tylko mówić – ale mówić właściwie.