W dniach 22–24 kwietnia 2025 roku Katowice po raz kolejny stały się gospodarzem jednego z najważniejszych wydarzeń w Europie – XVII Europejskiego Kongresu Gospodarczego. Tegoroczna edycja, zorganizowana przez Grupę PTWP – organizatora Europejskiego Kongresu Gospodarczego, odbyła się tradycyjnie w Międzynarodowym Centrum Kongresowym i w hali widowiskowo-sportowej Spodek.

W trzydniowych debatach, spotkaniach i panelach udział wzięło ponad 15 tysięcy uczestników – w tym przedstawiciele rządu RP, Parlamentu Europejskiego, Komisji Europejskiej, biznesu, nauki, organizacji międzynarodowych oraz mediów z całej Europy. Europejski Kongres Gospodarczy 2025 był też okazją do dyskusji w ramach polskiej prezydencji w Radzie UE, która rozpoczęła się na początku roku.

Kongres jako platforma międzynarodowego dialogu

W inauguracji uczestniczyli m.in.: minister przemysłu Marzena Czarnecka, minister aktywów państwowych Jakub Jaworowski, wiceminister klimatu Miłosz Motyka, były premier i poseł do Parlamentu Europejskiego Jerzy Buzek, a także federalny minister gospodarki Niemiec Robert Habeck i reprezentanci rządów Danii oraz Wielkiej Brytanii.

W wydarzeniu udział wzięli również: pełnomocnik rządu ds. strategicznej infrastruktury energetycznej Wojciech Wrochna, doradca społeczny ministra obrony Mieczysław Bieniek, były zastępca dowódcy strategicznego NATO, a także przedstawiciele administracji Zjednoczonych Emiratów Arabskich, odpowiadający za rozwój gospodarczy Abu Zabi.

Już podczas sesji otwierającej akcentowano potrzebę wzmacniania bezpieczeństwa energetycznego oraz suwerenności surowcowej. Uczestnicy zgodnie podkreślali, że transformacja energetyczna musi być sprawiedliwa, a jej tempo – skoordynowane i przewidywalne.

Wzajemna współpraca, budowa odpornych łańcuchów dostaw oraz wymiana doświadczeń między państwami członkowskimi UE były wielokrotnie przywoływane jako kluczowe warunki sukcesu.

Energetyka jako fundament bezpieczeństwa i transformacji

Atom – stabilna podstawa miksu energetycznego

Wiele uwagi poświęcono energetyce jądrowej, która zgodnie z nowym podejściem Ministerstwa Przemysłu ma stanowić trzon polskiego miksu energetycznego po 2035 roku. Minister przemysłu ogłosiła, że pierwszy duży reaktor w ramach projektu realizowanego przez PEJ i Westinghouse ma rozpocząć pracę już w 2028 roku, a produkcja energii elektrycznej planowana jest na 2036 rok.

Oprócz dużych jednostek przewiduje się budowę małych reaktorów modułowych (SMR), które powstaną w lokalizacjach takich jak Bełchatów – niegdyś węglowe serce Polski.

Prezes zarządu Polskiej Agencji Atomistyki (PAA) Andrzej Głowacki wskazał, że największym wyzwaniem jest brak odpowiednio wykwalifikowanych kadr oraz konieczność uproszczenia procedur formalnych.

W dyskusji udział wzięli także przedstawiciele firm takich jak Orlen Synthos Green Energy (OSGE) czy Unimot, które są aktywnie zaangażowane w realizację projektów jądrowych SMR. W trakcie debat przybliżyli postępy prac nad wdrożeniem technologii oraz dalsze plany firm.

Odnawialne źródła energii – offshore, PV i wodór

Oprócz atomu kluczowe znaczenie ma dalszy rozwój odnawialnych źródeł energii. Szczególna uwaga skupiona była na morskiej energetyce wiatrowej (offshore). Janusz Bil z Orlen Neptun zaznaczył, że jest to jedyna technologia, która może zastąpić wycofywane moce węglowe w horyzoncie dekady.

Krzysztof Telega z Agencji Rozwoju Przemysłu zwrócił uwagę na wzrost kosztów projektów OZE od 2021 roku – co wynika z inflacji i kosztów komponentów. Jednak mimo tych wyzwań, rozwój offshore, PV i energetyki wodorowej jest nieunikniony.

Strategie te wpisują się w założenia zielonej transformacji gospodarki, które są również priorytetem dla Komisji Europejskiej i państw członkowskich UE. Miłosz Motyka, sekretarz stanu Ministerstwa Klimatu i Środowiska, zapowiedział podwojenie mocy zainstalowanej OZE do 56,5 GW do 2030 r., a udział źródeł odnawialnych ma przekroczyć 33% w miksie energetycznym.

Biała Księga, strategia KPEiK i przyszłość regionów górniczych

Pierwszego dnia Europejskiego Kongresu Gospodarczego odbyła się konferencja Ministerstwa Przemysłu w ramach polskiej prezydencji w Radzie Unii Europejskiej. Jej celem było stworzenie przestrzeni do międzynarodowej dyskusji na temat wyzwań związanych z transformacją energetyczną oraz przyszłości regionów węglowych w Polsce i Europie.

Ważną częścią tej konferencji była prezentacja nowego dokumentu strategicznego – „Białej Księgi Transformacji”, przygotowanej przez Ministerstwo Przemysłu. Dokument zakłada wsparcie terenów pogórniczych, reformy systemu koncesyjnego, a także nowe zasady wsparcia inwestorów w regionach takich jak Śląsk i Zagłębie.

Wiceminister klimatu Miłosz Motyka zapowiedział aktualizację Krajowego Planu na rzecz Energii i Klimatu (KPEiK), który zostanie opublikowany w II kwartale 2025 r. W planie przewidziano m.in. stopniowe wyłączanie bloków węglowych, wspieranie technologii pomostowych oraz długoterminowe finansowanie z funduszy unijnych i krajowych.

Polski system energetyczny – elastyczność, bezpieczeństwo i inwestycje

Prezes zarządu PGE Dariusz Marzec zaznaczył, że „elastyczność to nowa waluta transformacji” – w kontekście konieczności adaptacji systemu do zmiennych dostaw energii z OZE. Wspominał o inwestycjach PGE w moce bilansujące, magazyny energii oraz projekty gazowe.

Grzegorz Onichimowski z PSE mówił o konieczności modernizacji infrastruktury przesyłowej i cyfrowej. Szczególnie istotne jest zabezpieczenie systemu przed cyberatakami i zwiększenie odporności na ekstremalne zjawiska pogodowe. Stworzenie wspólnego systemu przesyłu energii w Unii Europejskiej było jednym z głównych postulatów kongresu.

Z kolei Ireneusz Fąfara – prezes Orlen – przedstawił strategię koncernu zakładającą 380 mld zł inwestycji do 2035 r., z czego znaczną część stanowić mają projekty offshore, wodór i nowe technologie związane z neutralnością klimatyczną.

Polityka regionalna, finanse i technologie

W kontekście polityki regionalnej, debatowano o przyszłości województwa śląskiego i innych regionów uzależnionych od węgla. Wojewoda śląski, przedstawiciele Uniwersytetu Ekonomicznego, PKO Banku Polskiego, ING Banku Śląskiego oraz eksperci ds. finansowania podkreślili potrzebę opracowania dedykowanych narzędzi wsparcia dla lokalnych przedsiębiorstw i samorządów.

Minister cyfryzacji oraz przedstawiciele startupów zaprezentowali też konkretne technologie wspierające zieloną transformację – m.in. rozwiązania z zakresu inteligentnych sieci, IoT i automatyzacji procesów w energetyce.

Wymiar międzynarodowy i bezpieczeństwo polityczno-militarne

Energetyka to nie jedyny temat Europejskiego Kongresu Gospodarczego. Bezpieczeństwo polityczno-militarne oraz zmiany geopolityczne także pojawiły się w agendzie między innymi w kontekście wojny w Ukrainie i relacji UE–Rosja. Udział ekspertów bezpieczeństwa takich jak były zastępcy dowódcy strategicznego NATO, przedstawicieli z Wielkiej Brytanii i USA podkreślił wagę bezpieczeństwa energetycznego Europy jako elementu stabilizacji.

Jak wskazał Prezes Tauron Polska Energia Grzegorz Lot, transformacja sektora energii to także szansa na wzmocnienie pozycji Polski w Unii Europejskiej, przy jednoczesnym zachowaniu konkurencyjności gospodarki.

Kongres, który definiuje przyszłość

Europejski Kongres Gospodarczy 2025 potwierdził, że Polska ma ogromny potencjał, by stać się liderem zielonej transformacji oraz rozwoju infrastruktury energetycznej. W trakcie kongresu, szczególnie podczas sesji plenarnych oraz spotkań kuluarowych, omawiano kluczowe tematy, takie jak inwestycje w nowe technologie, rola banków i funduszy w transformacji energetycznej, a także znaczenie polityki klimatycznej w kontekście europejskich i globalnych ambicji. Eksperci i liderzy z różnych sektorów wskazywali, że przyszłość Polski, a także całej Europy, będzie opierać się na połączeniu zielonej transformacji z zapewnieniem bezpieczeństwa energetycznego oraz rozwojem nowoczesnych technologii.

Ważnym tematem była także rola polskiej prezydencji w Radzie UE, która stwarza unikalną okazję do kształtowania polityki energetycznej na poziomie całej Unii Europejskiej. Solidarność europejska oraz współpraca z międzynarodowymi partnerami były kluczowe w debatach o przyszłości sektora energii i polityki klimatycznej.

Podczas Europejskiego Kongresu Gospodarczego omawiano także konkretne plany dotyczące zwiększenia inwestycji w odnawialne źródła energii, z naciskiem na morską energetykę wiatrową, oraz rozwój projektów związanych z technologiami wodorowymi.

Na szczególną uwagę zasługiwała prezentacja zaktualizowanego Krajowego Planu na rzecz Energii i Klimatu, który przewiduje wyłączenie 30% bloków węglowych do 2030 roku oraz wzrost mocy odnawialnych źródeł energii. Strategia ta, jak podkreślono, będzie kluczowa dla dalszej transformacji sektora energetycznego w Polsce i całej Unii Europejskiej, z zachowaniem równowagi pomiędzy ekologicznymi celami a potrzebami rozwoju gospodarczego.

Na tym ważnym wydarzeniu obecni byliśmy również jako Good One PR, aktywnie uczestnicząc w wymianie doświadczeń, wsłuchując się w głosy ekspertów i liderów zmian, oraz wspierając komunikacyjnie procesy, które kształtują przyszłość polskiej gospodarki i energetyki. Nasza obecność na Kongresie była doskonałą okazją do analizy kluczowych trendów w transformacji energetycznej oraz identyfikowania wyzwań, które stoją przed Polską i Europą w kontekście dążenia do neutralności klimatycznej i budowy odpornych systemów energetycznych.